De normale cyclus van de (niet drachtige) koe duurt ongeveer 21 dagen. Op dag 0 is de koe tochtig. Deze tochtigheidsverschijnselen treden op, omdat de koe onder invloed staat van oestrogenen die geproduceerd worden door de follikels (“eitjes” op de eierstokken).
De tocht duurt gemiddeld 18 uur. Na ongeveer 6 uur na het begin van de tocht ontstaat deL(uteïniserend)H(ormoon)-piek. Deze LH-piek zorgt ervoor dat de ovulatie (het eitje “springt” als het ware van de eierstok naar de eileiders om van daaruit naar de baarmoeder te gaan) plaatsvindt. De ovulatie vindt ongeveer 12 uur na het einde van de tocht plaats. Deze dag van ovulatie is dag 1 van de cyclus. De eicel is tot 4-6 uur na de ovulatie nog te bevruchten en diepvriessperma is over het algemeen 36-48 uur goed fertiel. Het blaasje op de eierstok (van waaruit het eitje is “gesprongen”) verandert direct na de ovulatie in een zogenaamd “geel lichaam”. Dit geel lichaam produceert progesteron tot dag 16 à 17 van de cyclus wanneer er geen dracht optreedt. Wanneer er wel dracht optreedt, blijft bij koeien dit geel lichaam tot het einde van de dracht progesteron produceren. Dit is om de dracht in stand te houden. Wanneer er dus géén dracht optreedt, gaat het geel lichaam vanaf dag 16 in regressie. Dit gebeurt doordat de baarmoeder als het ware een seintje aan de eierstokken geeft dat zij “leeg” is. Het baarmoederslijmvlies produceert hiertoe een hormoon wat “prostaglandine” heet. Door deze snelle progesterondaling worden de hersenen aangezet tot de productie van F(ollikel)S(timulerend)H(ormoon) en LH. Dit FSH stimuleert direct de follikelgoei. Deze follikels produceren oestrogenen. Oestrogenen zorgen weer voor het optreden van de tochtigheidssymptomen en zijn ook verantwoordelijk voor het optreden van de LH-piek. Op deze manier komen we vanzelf weer terecht bij dag 1 van de cyclus en begint alles weer van voor af aan.
In het bovenstaande kunt u lezen dat het hormoon pg een belangrijke rol speelt in het tochtig worden van de koe. Pg zijn ook als synthetisch hormoon te verkrijgen en kunt u dus inspuiten (enkele merknamen: Genestranvet®, Estrumate®, Prosolvin®, Dinolytic®, etc.). Let wel op: het geel lichaam is (grofweg) vanaf de 10e dag gevoelig voor pg, dus bij een zogenaamd “jong geel lichaam” heeft het spuiten van pg geen effect! Ook bij dracht is er een geel lichaam op de eierstokken aanwezig. Dus bij twijfel of de koe wel of niet drachtig is: geen pg spuiten!
Het kan wel eens voorkomen dat er cysten op de eierstokken komen en de koe helemaal niet of juist heel veel(“bruls”) tochtig wordt. Er zit daarbij een verschil tussen cysten van het follikel of van het geel lichaam. Over het algemeen zijn cysten erg goed te behandelen met de synthetische vorm van GnRH. Enkele merknamen hiervan: Receptal®, Fertagyl®, etc. Er wordt wel eens gezegd dat je cysten “weg kunt knijpen”. Pas hier echter mee op! Hierbij kunnen ernstige bloedingen ontstaan! Laat eventuele manipulatie van de eierstokken over aan deskundigen.
